Dijitalde gizlilik ve güvenlik, gerekli önlemler alınmadığı takdirde kumsalda yürümeye benzer. Altyapı olarak internet hiçbir zaman güvenli olmamıştır. Web sitelerin çoğu ile şifresiz iletişim kurulur. Çevrimiçi olduğunuz andan itibaren dijital ayak izi bırakmaya başlarsınız. Ziyaret ettiğiniz web siteler, gönderdiğiniz e-postalar veya online hizmetler ile paylaştığınız bilgiler dijital ayak izlerinize dahildir.
Dijital ayak izleri pasif ve aktif olarak iki kategoriye ayrılır. Pasif dijital ayak izleri haberiniz olmadan paylaştığınız verilerdir. Bilgisayarınızdaki çerezler, akıllı telefonunuzdaki uygulamalar ve profilinizi oluşturmak için veri toplayan aktörler ile pasif olarak dijital ayak izlerinizi paylaşırsınız. Aktif dijital ayak izleri ise bilinçli olarak çevrimiçi paylaştığınız veri ve bilgilerdir. Sosyal medya profillerinizdeki bilgiler aktif dijital ayak izlerinizdir.
Dijital gizliliğiniz ve güvenliğiniz için dijital ayak izlerinizi yönetmelisiniz.
VPN (Sanal Özel Ağ)
VPN ile IP adresinizi değiştirebilirsiniz. IP adresi, pasif dijital ayak izidir. IP adresinizi çevrimiçi olduğunuzda iletişim kurduğunuz her platform ile paylaşırsınız. VPN programları IP adresinizi gizler ve ağ iletişiminizi şifreler.
IP adresi, internet servis sağlayıcıları (İSS) tarafından atanır. Her cihazın IP adresi eşsizdir. IP adresleri üzerinden çevrimiçi aktiviteler kaydedilir. VPN programları bilgisayar, akıllı telefon, tablet ve benzeri cihazların ağ üzerindeki veri alışverişini şifreler. İSS’ler VPN programları kullanıldığında çevrimiçi aktiviteleri göremez.
HTTPS Everywhere
Electronic Frontier Foundation (EFF) tarafından oluşturulan HTTPS Everywhere uygulaması web siteler ile olan iletişiminizi şifrelemenize yardımcı olur.
HTTP (Hiper Metin Transfer Protokolü) tek başına şifreleme sağlamaz. TLS/SSL şifreleme algoritmalarından biri ile kullanıldığında bu protokol HTTPS (Güvenli Hiper Metin Transfer Protokolü) haline gelir.
Bir web site HTTP protokolünü kullanıyorsa web sitenin isminden önce ‘’güvenli değil’’ yazısını görürsünüz. HTTP kullanan web siteler ile olan iletişiminiz şifrelenmez. Bu web siteler ile paylaştığınız her verii üçüncü partiler tarafından görülebilir, siber saldırganlar bu web siteler ile olan iletişiminize sızabilir.
Örneğin, HTTP protokolüne sahip bir web siteden alışveriş yapıyorsunuz ve kredi kartı bilgilerinizi paylaştınız. Kredi kartı bilgileriniz hem web site adminleri tarafından hem de siber saldırganlar gibi üçüncü partiler tarafından görülebilir.
Bir web site HTTPS protokolünü kullanıyorsa web sitenin isminden önce ‘’kilit’’ işareti görürsünüz. HTTPS kullanan web siteler ile olan iletişimleriniz şifrelenir.
HTTPS Everywhere eklentisi sizi HTTP kullanan web sitelerin HTTPS versiyonuna yönlendirir. Ücretsiz ve güvenli bir eklentidir. Firefox, Chrome, Microsoft Edge, Opera’ya kurulabilir. Brave ve Tor tarayıcılarında varsayılan olarak vardır.
Privacy Badger
Privacy Badger eklentisi de EFF tarafından oluşturulmuştur. Ücretsiz ve güvenli bir eklentidir. Bu eklenti, kullanıcı izinlerini ihlal eden takip çerezi veya reklamları otomatik olarak tespit eder ve engeller.
Privacy Badger uygulaması üçüncü parti çerezleri engellemek için harika bir eklentidir. Bir web sayfasının bazı bölümleri farklı sunucular tarafından gönderiliyor olabilir. Farkında olmadığınız üçüncü partiler bu şekilde tarayıcı alışkanlıklarınızı takip etmek için cihazınıza takip çerezi yerleştirirler. Privacy Badger ile bunları engelleyebilirsiniz.
Tarayıcı Seçimi
Tarayıcı olarak Google Chrome kullanıyor olabilirsiniz. Akıllı telefonunuz da Android işletim sistemine sahipse Google sizi tamamen takiptedir. Chrome tamamen açık kaynak koduna sahiptir. Kullanıcı verilerini takip eder ve kaydeder. Peki, hangi tarayıcı dijital gizliliğiniz ve güvenliğiniz açısından daha iyidir?
Dijital ayak izlerinizin çoğunu tarayıcılar üzerinden paylaşırsınız. Tarayıcılar en çok kullanılan programlar olduğu için birçok üçüncü parti tarayıcılar üzerinden verilerinizi elde etmeye çalışır.
Mozilla Firefox
Açık kaynak koduna sahip olan Firefox, kar amacı gütmeyen Mozilla Foundation tarafından geliştirilmiştir. Açık kaynak koduna sahip olduğu için güvenliği devamlı olarak sektör uzmanları tarafından denetlenir.
Firefox ile phishing (yemleme) ve kötücül yazılımlara karşı koruma elde edersiniz. Firefox sahte web siteleri engeller ve bir web site izniniz olmadan eklenti indirmeye çalıştığında sizi uyarır.
Firefox aynı zamanda İçerik Engelleme özelliğine sahiptir. Tarayıcı tespit ettiği her takip çerezini engeller. Facebook gibi uygulamaların sizi Facebook dışındaa takip etmesini engeller.
Brave
Varsayılan olarak adblocker (reklam engelleyici) eklentiye sahip olan Brave aynı zamanda HTTPS Everywhere eklentisine de sahiptir. Brave’i kapatırken hangi bilgilerin silinmesi istediğinizi gizlilik ayarlarından düzenleyebilirsiniz. Brave istenmeyen scriptlerin yüklenmesini engeller.